Μεταφυσικές Αναζητήσεις
Τα μεταφυσικά προβλήματα απασχολούν σχεδόν όλους τους ανθρώπους. Γι’ αυτό παρουσιάζεται αυτή η σειρά των κειμένων, μέσα από τα οποία θα δοθούν με απλό και κατανοητό τρόπο, απαντήσεις σε όλα τα μεταφυσικά θέματα και ερωτήματα. η Μεταφυσική. Είναι η άλλη πλευρά της φυσικής πραγματικότητας. Όπως ένα νόμισμα έχει δύο όψεις, έτσι υπάρχουν και δύο υποστάσεις όλων των πραγμάτων, η φυσική και η μεταφυσική.
Τα γνωμικά «γνώθι σαυτόν» και «μηδέν άγαν» ήσαν γραμμένα με χρυσά γράμματα στην είσοδο του ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς. Το γεγονός αυτό φανερώνει τη μεγάλη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στο νόημά τους.
Το «γνώθι σαυτόν» σημαίνει κατά λέξη «γνώρισε τον εαυτόν σου». Η οδηγία αυτή προέρχεται από το ότι στην πραγματικότητα αγνοούμε τον εαυτό μας, δηλαδή αγνοούμε τη βαθύτερη υπόσταση του «είναι» μας.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου είναι η προσπάθεια να γνωρίσει τον εαυτό του. Διότι το «γνώθι σαυτόν» δεν αναφέρεται μόνον στο πνεύμα, αλλά και στη συνείδηση και στο υποσυνείδητο. Δηλαδή, στο να κατανοήσει ο άνθρωπος τα βαθύτερα κίνητρα και τις δυνάμεις που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά του.
Με το πνεύμα του ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εξωτερικό κόσμο, σκέπτεται, αποφασίζει και ενεργεί στις υποθέσεις της ζωής του. Υπάρχει όμως και το αφανές στοιχείο της ψυχής, η οποία είναι η κινητήρια δύναμη της οντότητός του, αλλά και η αποθήκη όλων των δεδομένων της ύπαρξής του, είτε από την παρούσα ζωή είτε από τις προηγούμενες διαβιώσεις του. Τέτοια δεδομένα είναι οι καλές ή κακές σκέψεις και πράξεις, οι επιθυμίες, τα συναισθήματα, οι αναμνήσεις, οι επιδιώξεις κ.λπ.
Τα δεδομένα αυτά είναι είτε θετικά είτε αρνητικά, και καθορίζονται με την γενική ονομασία «κάρμα». Ο παράγοντας του κάρμα συνιστά έναν καθοριστικό συντελεστή σε όλες τις υποθέσεις της ζωής ενός ανθρώπου, έστω και αν δεν το αντιλαμβάνεται άμεσα. Άλλοι δύο σημαντικοί παράγοντες είναι η ελεύθερη βούληση, αλλά και το πρόγραμμα της ζωής του, το οποίο πρέπει να εκτελεστεί.
Όλα αυτά τα «δεδομένα» που αναφέραμε, βρίσκονται καταγεγραμμένα σαν εικόνες στο υποσυνείδητο, το οποίο είναι ένα τμήμα της ψυχικής λειτουργίας. Επειδή όμως το υποσυνείδητο δεν συνδέεται άμεσα με το πνεύμα, ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τα στοιχεία που περιέχονται εκεί. Πολλές φορές τα συναισθάνεται, είτε σαν ενδόμυχο βάρος (το αρνητικό κάρμα), είτε σαν εσωτερική ανακούφιση και ευδαιμονία (το θετικό κάρμα).
Ακριβώς σ’ αυτό το σημείο υπεισέρχεται η έννοια του γνωμικού «γνώθι σαυτόν», δηλαδή να προσπαθήσει ο άνθρωπος να διεισδύσει στα μύχια της οντότητός του και να αντιληφθεί τι μυστικά κρύβει ο εσωτερικός του κόσμος. Και επειδή τα δεδομένα του κάρμα καθ’ εαυτά είναι αδύνατον να γίνουν γνωστά, οι προσπάθειες επικεντρώνονται στον έλεγχο των αποφάσεων του πνεύματος, εάν αυτές διέπονται από τις ηθικές αξίες.
Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να επιτύχουμε το «γνώθι σαυτόν», είναι ο καθημερινός αυτοέλεγχος με την αυτοσυγκέντρωση. Αυτό έκαναν και οι Πυθαγόρειοι, οι οποίοι κάθε βράδυ εξέταζαν τον εαυτό τους με τα ερωτήματα: «ποιο καθήκον μου αθέτησα, τι είπα, τι έπρεπε να κάνω και δεν το έκανα». Έτσι καλλιεργούσαν την αυτογνωσία και τη σωστή συμπεριφορά στη ζωή τους.
Όμως πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται στην αυτοσυγκέντρωση διότι ο προσωπικός εγωισμός τους εμποδίζει να παραδεχτούν ότι έχουν ελαττώματα. Γι’ αυτό οι Πνευματικοί Διδάσκαλοι έχουν υποδείξει έναν πιο απλό τρόπο για να συνειδητοποιούμε τα ελαττώματά μας. Δηλαδή, να προσέχουμε τις αντιδράσεις μας στη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων. Διότι αυτό που αισθανόμαστε ότι μας ενοχλεί στη συμπεριφορά ενός άλλου ανθρώπου, αυτό ακριβώς είναι ένα δικό μας υποσυνείδητο ελάττωμα. Ο άλλος άνθρωπος λειτουργεί σαν ένας καθρέφτης, μέσα στον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας. Όταν λοιπόν κατηγορούμε τον άλλον για κάποιο ελάττωμά του, ουσιαστικά κατηγορούμε τον ίδιο τον εαυτό μας.
Το ελάττωμα αυτό μοιάζει σαν ένα αγκάθι μέσα στην οντότητά μας. Όταν βλέπουμε τον άλλον να ενεργεί με τον τρόπο που μας ενοχλεί, είναι σαν να διεγείρεται το αγκάθι αυτό και ερεθίζει το πνεύμα, προκαλώντας την αντίδρασή μας.
Ο άνθρωπος ποτέ δεν πρέπει να δίνει απόλυτο δίκιο στον εαυτό του. Γιατί εάν παρακολουθήσει προσεκτικά τον εαυτό του, θα διαπιστώσει ότι αυτά που κατηγορεί στους άλλους, αυτά κάνει και ο ίδιος, σε άλλη περίσταση. Αντίθετα, θα ήταν πιο σωστό να ασκεί θετική κριτική, αποδίδοντας και στους άλλους την καλή ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Έτσι εξαλείφει την αντιπάθεια προς τον συνάνθρωπό του, οπότε εξουδετερώνει σταδιακά και τα αφανή δικά του μειονεκτήματα και ελαττώματα.
Ευχαριστώ.
Βιβλιογραφία:
Ο Πνευματισμός και ο Σύγχρονος Άνθρωπος