Σε προ­η­γού­με­νο κεί­με­νό μας (3. ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ) α­να­φέ­ρα­με ό­τι κά­θε ον που μπο­ρεί να κι­νεί­ται αυ­το­τε­λώς, χω­ρίς την ε­πί­δρα­ση άλ­λης ε­ξω­τε­ρι­κής δύ­να­μης, έ­χει μέ­σα του και το ι­δι­αί­τε­ρο μη υ­λι­κό στοι­χεί­ο, το ο­ποί­ο α­πο­κα­λεί­ται ψυ­χή. Το συμ­πέ­ρα­σμα αυ­τό βα­σί­ζε­ται στην φυ­σι­κή ι­δι­ό­τη­τα των υ­λι­κών σω­μά­των που ο­νο­μά­ζε­ται α­δρά­νεια. Δι­ό­τι δεν μπο­ρούν να κι­νη­θούν α­πό μό­να τους, πα­ρά μό­νο με την ε­πί­δρα­ση κά­ποι­ας ε­ξω­τε­ρι­κής δύ­να­μης.

      Ό­μως σε κά­ποι­ο βι­βλί­ο με θέ­μα τον Πνευ­μα­τι­σμό, το ο­ποί­ο κυ­κλο­φό­ρη­σε πρό­σφα­τα, εκ­φρά­ζον­ται δι­α­φο­ρε­τι­κές α­πό­ψεις. Συγ­κε­κρι­μέ­να λέ­γε­ται ό­τι: α) «Η α­νόρ­γα­νη ύ­λη, τα φυ­τά και τα δέν­τρα στε­ρούν­ται ψυ­χής», και β) «Οι ψυ­χές των ζώ­ων δεν εί­ναι υ­πο­στά­σεις πνευ­μα­τι­κές και δι­α­λύ­ον­ται με­τά τον θά­να­τό τους». Ε­δώ θα α­σχο­λη­θού­με με τις ψυ­χές των φυ­τών, και στο ε­πό­με­νο κεί­με­νό μας με τις ψυ­χές των ζώ­ων.

      Η α­νόρ­γα­νη ύ­λη α­σφα­λώς δεν έ­χει ψυ­χή, ε­κτός α­πό την δι­ά­χυ­τη και παν­τα­χού πα­ρού­σα θεί­α ε­νέρ­γεια, η ο­ποί­α δι­έ­πει τα πάν­τα. Άλ­λω­στε, η δο­μή των υ­λι­κών σω­μά­των δεν έ­χει βι­ο­λο­γι­κή συ­νο­χή, ε­φό­σον αυ­τά μπο­ρούν να δι­α­σπών­ται ή να α­να­μι­γνύ­ον­ται ή να συ­νε­νώ­νον­ται με άλ­λα σώ­μα­τα, χω­ρίς να υ­φί­σταν­ται άλ­λες συ­νέ­πει­ες.

      Αν­τί­θε­τα, τα φυ­τά και τα δέν­τρα έ­χουν ορ­γα­νι­κή συ­νο­χή, ώ­στε να α­πο­τε­λούν βι­ο­λο­γι­κά σώ­μα­τα, ι­κα­νά να α­να­πτύσ­σον­ται και να πα­ρά­γουν κλά­δους, φύλ­λα, άν­θη, σπό­ρους και καρ­πούς, α­νά­λο­γα με την ι­δι­αί­τε­ρη φύ­ση τους. Ό­λα αυ­τά εί­ναι εν­τε­λώς δι­α­φο­ρε­τι­κά α­πό την δο­μή και τις ι­δι­ό­τη­τες της α­νόρ­γα­νης ύ­λης, α­πό την ο­ποί­α α­πο­τε­λεί­ται το σώ­μα τους.

      Ο συγ­γρα­φέ­ας του βι­βλί­ου που α­να­φέ­ρα­με, α­να­γνω­ρί­ζει αυ­τή την ι­δι­αι­τε­ρό­τη­τα των φυ­τών και των δέν­δρων, αλ­λά υ­πο­στη­ρί­ζει ό­τι «Εί­ναι α­πλά ερ­γο­στά­σια κα­ταλ­λα­γής (α­φο­μοι­ώ­σε­ως και α­φε­τε­ροι­ώ­σε­ως) της ύ­λης, αυ­το­μά­των και υ­πε­ρό­χων φυ­σι­κο­χη­μι­κών και α­να­κλα­στι­κών λει­τουρ­γι­ών, στις ο­ποί­ες πρω­τεύ­ου­σαν θέ­σιν έ­χει το φαι­νό­με­νον της φω­το­συν­θέ­σε­ως».

      Τα φυ­τά και τα δέν­τρα, πράγ­μα­τι α­πο­τε­λούν τε­λει­ό­τα­τα φυ­σι­κο­χη­μι­κά ερ­γο­στά­σια ό­πως δη­μι­ουρ­γή­θη­καν υ­πό του Θε­ού. Ο συγ­γρα­φέ­ας δέ­χε­ται την δη­μι­ουρ­γί­α υ­πό του Θε­ού, α­πορ­ρί­πτον­τας την αυ­τό­μα­τη γέ­νε­ση. Ό­μως, πώς λει­τουρ­γούν αυ­τά τα πο­λυ­πλο­κό­τα­τα ερ­γο­στά­σια; Οι φυ­σι­κο-χη­μι­κοί νό­μοι μπο­ρεί να ερ­μη­νεύ­ουν την λει­τουρ­γί­α τους σε έ­να συγ­κε­κρι­μέ­νο ε­πί­πε­δο, αλ­λά δεν μπο­ρούν να ερ­μη­νεύ­σουν την α­νά­πτυ­ξή τους, την πα­ρα­γω­γή καρ­πών κ.λπ.

      Ας πά­ρου­με για πα­ρά­δειγ­μα μια ο­ποι­α­δή­πο­τε αν­θρώ­πι­νη μη­χα­νι­κή κα­τα­σκευ­ή (έ­να ρο­λό­ι, έ­νας κι­νη­τή­ρας, έ­να κομ­πι­ού­τερ κ.λπ.). Αυ­τά λει­τουρ­γούν μέ­σα στα πλαί­σια των ι­δι­ο­τή­των που τους προ­σέ­δω­σε ο κα­τα­σκευα­στής τους, βά­σει των φυ­σι­κο-μη­χα­νι­κών νό­μων. Δεν έ­χουν ό­μως την δυ­να­τό­τη­τα να υ­περ­βαί­νουν αυ­τές τις ι­δι­ό­τη­τες. Έ­να ρο­λό­ι π.χ. δεν μπο­ρεί να ε­ξε­λίσ­σε­ται α­πό μό­νο του, ή να πα­ρά­γει άλ­λα ό­μοι­α ρο­λό­για. Ε­ξάλ­λου κά­θε τέ­τοι­α μη­χα­νι­κή συ­σκευ­ή στα­μα­τά­ει να λει­τουρ­γεί ό­ταν ε­ξαν­τλη­θεί η δι­α­θέ­σι­μη ε­νέρ­γεια.

      Αν­τί­θε­τα τα φυ­τά και τα δέν­τρα μπο­ρούν να α­να­πτύσ­σον­ται α­πό έ­ναν ε­λά­χι­στο σπό­ρο μέ­χρι την ο­λο­κλη­ρω­μέ­νη μορ­φή τους. Για την ε­ξέ­λι­ξη αυ­τή (που α­σφα­λώς πραγ­μα­το­ποι­εί­ται βά­σει των φυ­σι­κο-χη­μι­κών νό­μων), α­παι­τεί­ται η συ­νε­χής ε­νέρ­γεια για την κί­νη­ση του ό­λου βι­ο­λο­γι­κού μη­χα­νι­σμού του κά­θε φυ­τού ή δέν­τρου. Η ε­νέρ­γεια αυ­τή δεν μπο­ρεί να εί­ναι υ­λι­κής φύ­σε­ως, δι­ό­τι η ύ­λη δεν έ­χει την δυ­να­τό­τη­τα να ορ­γα­νώ­νε­ται α­πό μό­νη της. Ά­ρα, οι πο­λυ­πλο­κό­τα­τες δι­ερ­γα­σί­ες μέ­σα στον ορ­γα­νι­σμό των φυ­τών και των δέν­τρων πραγ­μα­το­ποι­ούν­ται και κα­τευ­θύ­νον­ται με την ε­πε­νέρ­γεια της ά­υ­λης πλευ­ράς τους, δη­λα­δή της ψυ­χής τους.

      Βέ­βαι­α οι ψυ­χές των φυ­τών εί­ναι δι­α­φο­ρε­τι­κές α­πό τις ψυ­χές των ζώ­ων, αλ­λά έ­χουν την ί­δια θε­ϊ­κή φύ­ση, που εί­ναι α­νε­ξάρ­τη­τη α­πό την φύ­ση της ύ­λης. Οι Ου­ρά­νιοι Δι­δά­σκα­λοι έ­χουν δι­ευ­κρι­νί­σει, ό­τι οι ψυ­χές αυ­τές έ­χουν μορ­φή σκιάς. Η φύ­ση τους ό­μως δεν παύ­ει α­πό του να εί­ναι θε­ϊ­κή.

      Η ά­πο­ψη του συγ­γρα­φέ­α, να ε­κλαμ­βά­νει τα φυ­τά και τα δέν­τρα σαν α­πλά βι­ο­χη­μι­κά ερ­γο­στά­σια, εί­ναι α­πο­τέ­λε­σμα της πε­ποι­θή­σε­ώς του ό­τι «Δεν έ­χουν ού­τε αί­σθη­ση, ού­τε συ­ναι­σθή­μα­τα, ού­τε έν­στι­κτα, τα ο­ποί­α χα­ρα­κτη­ρί­ζουν τις ψυ­χές των ζώ­ων, και δη των α­νω­τέ­ρων τοι­ού­των».

      Πολ­λά πει­ρά­μα­τα, αλ­λά και αν­θρώ­πι­νες εμ­πει­ρί­ες, έ­χουν α­πο­δεί­ξει ό­τι τα δέν­τρα και τα φυ­τά δι­α­θέ­τουν κά­ποι­α μορ­φή αν­τί­λη­ψης και νο­η­μο­σύ­νης, α­νά­λο­γα βέ­βαι­α με την φύ­ση τους. Δεν έ­χουν τις ζω­ι­κές αι­σθή­σεις, αλ­λά άλ­λες αι­σθή­σεις και συ­ναι­σθή­μα­τα, ώ­στε να κα­τα­λα­βαί­νουν π.χ. ποι­ος τα συμ­πα­θεί και τα πε­ρι­ποι­εί­ται. Στον το­μέ­α αυ­τόν εί­ναι ε­ξαι­ρε­τι­κά εν­δι­α­φέ­ρον το βι­βλί­ο του Μ. Μαί­τερ­λινγκ «Η νο­η­μο­σύ­νη των φυ­τών». Έ­τσι α­πο­δει­κνύ­ε­ται αν­τι­στρό­φως, ό­τι α­φού τα φυ­τά και τα δέν­τρα έ­χουν πράγ­μα­τι αι­σθή­σεις και συ­ναι­σθή­μα­τα, ά­ρα έ­χουν και την ι­δι­αί­τε­ρη ψυ­χή τους.

Βιβλιογραφία:

Ο Πνευματισμός και ο Σύγχρονος Άνθρωπος  
www.dmakrygiannis.gr
www.divinelight.org.gr