Μεταφυσικές Αναζητήσεις

      Στα κείμενα αυτά, ο συγγραφέας Δημήτριος Η. Μακρυγιάννης καταθέτει τις επιστημονικές και φιλοσοφικές απόψεις του για τα φυσικά ή μεταφυσικά ερωτήματα και προβλήματα, που αναδύονται σε κάθε σημαντική πρόοδο των επιστημών.

04

Το Υποσυνείδητο, ο Νους και η Μνήμη

      Σε συ­νέ­χεια στο προ­η­γού­με­νο κεί­με­νό μας, θα δι­ε­ρευ­νή­σου­με δύ­ο άλ­λες έν­νοι­ες σχε­τι­κές με την ον­τό­τη­τα του αν­θρώ­που, την ο­ποί­α συ­σχε­τί­σα­με με έ­ναν η­λε­κτρο­νι­κό υ­πο­λο­γι­στή (κομ­πι­ού­τερ). Ο συ­σχε­τι­σμός αυ­τός συ­νε­χί­ζε­ται και με τις τρείς έν­νοι­ες που ε­ξε­τά­ζου­με.

      Στον υ­πο­λο­γι­στή υ­πάρ­χει ο σκλη­ρός δί­σκος, στον ο­ποί­ο α­πο­θη­κεύ­ον­ται ό­λα τα δε­δο­μέ­να και δι­α­τη­ρούν­ται με α­σφά­λεια. Αν­τί­στοι­χα, στο βά­θος της κά­θε αν­θρώ­πι­νης ον­τό­τη­τας υ­πάρ­χει το υ­πο­συ­νεί­δη­το, το ο­ποί­ο εί­ναι έ­νας χώ­ρος ό­που α­πο­θη­κεύ­ον­ται τα πάν­τα. Δη­λα­δή, ε­κεί εί­ναι α­πο­θη­κευ­μέ­να ό­λα τα στοι­χεί­α της προ­η­γού­με­νης ζω­ής μας και ε­κεί α­πο­θη­κεύ­ον­ται συ­νε­χώς ό­λα τα νέ­α στοι­χεί­α που προ­κύ­πτουν στην τρέ­χου­σα ζω­ή μας. Αυ­τό λοι­πόν εί­ναι η α­φα­νής βά­ση της αν­θρώ­πι­νης ον­τό­τη­τος, α­πό την ο­ποί­α προσ­δι­ο­ρί­ζε­ται η ψυ­χο­σύν­θε­σή μας. Ά­ρα, το υ­πο­συ­νεί­δη­το εί­ναι ο σκλη­ρός δί­σκος της αν­θρώ­πι­νης ον­τό­τη­τος.

      Στις νε­ώ­τε­ρες θε­ω­ρί­ες της Ψυ­χο­λο­γί­ας και της Ψυ­χα­νά­λυ­σης, το υ­πο­συ­νεί­δη­το θε­ω­ρεί­ται σαν έ­νας α­κα­θό­ρι­στος χώ­ρος, ό­που βρί­σκον­ται συγ­κε­χυ­μέ­να ό­λα τα στοι­χεί­α που έ­χουν ε­πη­ρε­ά­σει με ο­ποι­ον­δή­πο­τε τρό­πο την ον­τό­τη­τά μας. Η ά­πο­ψη αυ­τή ο­φεί­λε­ται στο γε­γο­νός ό­τι δεν μπο­ρού­με να ι­δού­με κα­θα­ρά τι πε­ρι­έ­χει το υ­πο­συ­νεί­δη­το. Εί­ναι σαν να βλέ­που­με έ­ναν τε­λει­ό­τα­το και πο­λυ­πλο­κώ­τα­το μη­χα­νι­σμό μέ­σα α­πό έ­να θαμ­πό τζά­μι, ο­πό­τε εί­ναι φυ­σι­κό να τα βλέ­που­με ό­λα α­σα­φή και συγ­κε­χυ­μέ­να. Ό­μως το υ­πο­συ­νεί­δη­το κα­θε­αυ­τό δεν εί­ναι κά­τι συγ­κε­χυ­μέ­νο, αλ­λά έ­νας α­κρι­βέ­στα­τος και τε­λει­ό­τα­τος μη­χα­νι­σμός, ό­που κα­τα­γρά­φον­ται τα πάν­τα με κά­θε λε­πτο­μέ­ρεια.

      Το υ­πο­συ­νεί­δη­το εί­ναι έ­να τμή­μα της ψυ­χής, δηλ. υ­πά­γε­ται στην ορ­γά­νω­ση των ψυ­χι­κών λει­τουρ­γι­ών. Δεν εί­ναι δυ­να­τόν το υ­πο­συ­νεί­δη­το να α­νή­κει στους μη­χα­νι­σμούς του σώ­μα­τος (του εγ­κε­φά­λου), δι­ό­τι ό­πως εί­πα­με, κά­θε τι το υ­λι­κό δεν δι­α­θέ­τει ού­τε νό­η­ση, ού­τε βού­λη­ση, ού­τε αί­σθη­ση.

      Ό­ταν ο χει­ρι­στής του υ­πο­λο­γι­στή θέ­λει να κά­νει ο­ποι­α­δή­πο­τε ερ­γα­σί­α, α­να­σύ­ρει α­πό τον σκλη­ρό δί­σκο τα στοι­χεί­α που χρει­ά­ζε­ται και τα εμ­φα­νί­ζει στην ο­θό­νη, ό­που τα ε­πε­ξερ­γά­ζε­ται κα­τά τον τρό­πο που ε­πι­θυ­μεί, και α­πο­θη­κεύ­ει πά­λι τα νέ­α δε­δο­μέ­να. Η ε­πε­ξερ­γα­σί­α δεν μπο­ρεί να γί­νει ά­με­σα στον σκλη­ρό δί­σκο, δι­ό­τι ε­κεί ό­λα τα στοι­χεί­α εί­ναι α­πο­θη­κευ­μέ­να και πα­γι­ο­ποι­η­μέ­να με κω­δι­κή μορ­φή. Χρει­ά­ζε­ται λοι­πόν να α­πο­κω­δι­κο­ποι­η­θούν και να εμ­φα­νι­σθούν στην ο­θό­νη, για να γί­νει η πε­ραι­τέ­ρω χρη­σι­μο­ποί­η­σή τους ό­που χρει­ά­ζε­ται.

      Κα­τά πα­ρό­μοι­ο τρό­πο στον άν­θρω­πο, ο χει­ρι­στής της λει­τουρ­γί­ας του (δηλ. το πνεύ­μα), α­να­σύ­ρει δι­ά­φο­ρα στοι­χεί­α α­πό τον σκλη­ρό δί­σκο (δηλ. το υ­πο­συ­νεί­δη­το) και τα εμ­φα­νί­ζει στην ο­θό­νη του, η ο­ποί­α εί­ναι ο νους. Συ­νε­πώς, ο νους εί­ναι η ο­θό­νη του μη­χα­νι­σμού της αν­θρώ­πι­νης ον­τό­τη­τος.

      Η δι­α­δι­κα­σί­α αυ­τή χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ως μνή­μη. Δη­λα­δή, η μνή­μη εί­ναι η ε­νέρ­γεια του πνεύ­μα­τος να ε­πα­να­φέ­ρει α­πό το υ­πο­συ­νεί­δη­το δι­ά­φο­ρα στοι­χεί­α που εί­ναι α­πο­θη­κευ­μέ­να ε­κεί, ό­πως πα­ρα­στά­σεις, εν­τυ­πώ­σεις, ει­κό­νες, γνώ­σεις, αι­σθή­μα­τα κ.λπ. Έ­τσι λέ­γε­ται ό­τι η μνή­μη τρο­φο­δο­τεί­ται α­πό το υ­πο­συ­νεί­δη­το.

      Συμ­βαί­νει ό­μως με­ρι­κές φο­ρές, τα στοι­χεί­α που αν­τλούν­ται να εί­ναι πο­λύ δυ­σά­ρε­στα ή υ­περ­βο­λι­κά ως προς την αν­το­χή του πνεύ­μα­τος, ο­πό­τε προ­κα­λούν­ται νο­ση­ρές κα­τα­στά­σεις. Ό­ταν π.χ. έ­νας άν­θρω­πος σκέ­πτε­ται έν­το­να και συ­νε­χώς κά­ποι­α πράγ­μα­τα που έ­ζη­σε στο πα­ρελ­θόν, αυ­τά του προ­κα­λούν νο­σταλ­γί­α, α­θυ­μί­α, με­λαγ­χο­λί­α, στε­νο­χώ­ρια, και πολ­λά άλ­λα αρ­νη­τι­κά συ­ναι­σθή­μα­τα. Ό­λα αυ­τά χα­ρα­κτη­ρί­ζον­ται σή­με­ρα σαν «ψυ­χι­κές α­σθέ­νει­ες», ε­νώ στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ο­φεί­λον­ται στην υ­περ­βο­λι­κά έν­το­νη λει­τουρ­γί­α της μνή­μης.

      Υ­πάρ­χει και η άλ­λη πε­ρί­πτω­ση, δηλ. η λαν­θα­σμέ­νη συμ­πε­ρι­φο­ρά ε­νός αν­θρώ­που να ο­φεί­λε­ται σε εγ­κε­φα­λι­κή βλά­βη. Ε­πο­μέ­νως οι «ψυ­χι­κές» α­σθέ­νει­ες ο­φεί­λον­ται εί­τε στο πνεύ­μα και τις λει­τουρ­γί­ες της μνή­μης, εί­τε στον μη­χα­νι­σμό του εγ­κε­φά­λου.

Βιβλιογραφία:

Ο Πνευματισμός και ο Σύγχρονος Άνθρωπος
www.divinelight.org.gr