Μεταφυσικές Αναζητήσεις
Στα κείμενα αυτά, ο συγγραφέας Δημήτριος Η. Μακρυγιάννης καταθέτει τις επιστημονικές και φιλοσοφικές απόψεις του για τα φυσικά ή μεταφυσικά ερωτήματα και προβλήματα, που αναδύονται σε κάθε σημαντική πρόοδο των επιστημών.

Κατ’ αρχάς πρέπει να εξηγήσουμε τι είναι η Μεταφυσική. Είναι η άλλη πλευρά της φυσικής πραγματικότητας. Όπως ένα νόμισμα έχει δύο όψεις, έτσι υπάρχουν και δύο υποστάσεις όλων των πραγμάτων, η φυσική και η μεταφυσική.
Σε ένα νόμισμα βλέπουμε μόνο τη μία όψη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η άλλη είναι ανύπαρκτη. Υπάρχει, άσχετα αν δεν την βλέπουμε. Άλλωστε στη φύση υπάρχουν και πολλά άλλα πράγματα που δεν τα αντιλαμβανόμαστε, όπως τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Έτσι και η μεταφυσική πλευρά της πραγματικότητας υπάρχει, άσχετα αν δεν την αντιλαμβανόμαστε άμεσα, επειδή βρισκόμαστε εγκλωβισμένοι μέσα στο υλικό περιβάλλον του κόσμου μας.
Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα γίνονται αισθητά μέσω ειδικών συσκευών (ραδιόφωνο, τηλεόραση κ.λπ.). Παρόμοια, η μεταφυσική πραγματικότητα μπορεί να γίνει αντιληπτή με ειδικές μεθόδους, με τις οποίες θα ασχοληθούμε αργότερα. Πάντως, η κάθε οντότητα, όταν απελευθερώνεται από το υλικό περιβάλλον, αλλάζει κατάσταση και είναι σαν να αντιστρέφεται το νόμισμα, οπότε βλέπει καθαρά και την άλλη πλευρά.
Εφόσον η πραγματικότητα έχει δύο όψεις, αντίστοιχα υπάρχουν και δύο κόσμοι: ο φυσικός ή υλικός κόσμος, και ο μεταφυσικός ή πνευματικός κόσμος. Μάλιστα μερικοί μύστες από την αρχαιότητα υποστηρίζουν, ότι μόνον ο μεταφυσικός κόσμος είναι αληθινός και πραγματικός, ενώ ο υλικός κόσμος είναι εικονικός και φαινομενικός.
Όταν ένα αντικείμενο εικονίζεται μέσα σε έναν καθρέφτη, υπάρχουν δύο όμοια πράγματα: Πρώτον, το αντικείμενο, και δεύτερον, το είδωλό του στον καθρέφτη. Η ομοιότητά τους όμως είναι μόνον εξωτερική, διότι από την άποψη της ουσίας τους, αληθινό και πραγματικό είναι μόνον το αντικείμενο, ενώ το είδωλο είναι εικονικό και φαινομενικό.
Εάν όμως κάποιος βλέπει μόνον το είδωλο, έχει την εντύπωση ότι αυτό είναι αληθινό και πραγματικό, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι είναι απλώς μια εικόνα του πραγματικού αντικειμένου.
Η συσχέτιση αυτή ανάμεσα σε ένα αντικείμενο και στο είδωλό του, είναι ανάλογη με την συσχέτιση μεταξύ του μεταφυσικού και του υλικού κόσμου. Δηλαδή, ο μεταφυσικός κόσμος είναι ο αντικειμενικός, ενώ ο υλικός κόσμος είναι ο εικονικός.
Μεταξύ των μυστών που αναφέραμε, κατατάσσονται και οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι. Θα αναφερθώ ιδιαίτερα στον Πλάτωνα και τον γνωστό μύθο του σπηλαίου, όπως τον περιγράφει στο έργο του «Πολιτεία» (κεφ. 7ο). Μέσα στο σπήλαιο κατοικούν οι δεσμώτες, οι οποίοι δεν αντιλαμβάνονται τίποτε άλλο, παρά μόνον τις σκιές που σχηματίζονται στο βάθος του σπηλαίου από το εξωτερικό φως. Έτσι νομίζουν ότι οι σκιές αυτές είναι η μοναδική πραγματικότητα, χωρίς να γνωρίζουν ότι ο πραγματικός κόσμος είναι ασύγκριτα πιο διαφορετικός από τον σκοτεινό χώρο όπου βρίσκονται.
Το σπήλαιο είναι ο υλικός κόσμος, και οι δεσμώτες μέσα σ’ αυτό είμαστε όλοι οι άνθρωποι. Όλα τα πράγματα που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, δεν είναι παρά σκιές (δηλαδή, εικόνες) των αληθινών πραγμάτων, τα οποία βρίσκονται στον εξωτερικό για εμάς χώρο. Αυτόν δεν τον αντιλαμβανόμαστε, και γι’ αυτό πολλοί νομίζουν ότι είναι ανύπαρκτος.
Από εδώ πηγάζει και η πλατωνική θεωρία των ιδεών, δηλαδή ότι όλα τα πράγματα του κόσμου μας, είτε είναι υλικά είτε πνευματικά, αποτελούν τις εικόνες των αληθινών πραγμάτων, τα οποία είναι άυλα υπό μορφή ιδεών. Αυτές οι ιδέες συνιστούν τα ουσιαστικά πράγματα του μεταφυσικού κόσμου.
Το συνδετικό στοιχείο μεταξύ των δύο κόσμων είναι η έννοια της ψυχής, με την οποία θα ασχοληθούμε στα επόμενα κείμενά μας.
Βιβλιογραφία:
Ο Πνευματισμός και ο Σύγχρονος Άνθρωπος
www.divinelight.org.gr