Μεταφυσικές Αναζητήσεις

      Στα κείμενα αυτά, ο συγγραφέας Δημήτριος Η. Μακρυγιάννης καταθέτει τις επιστημονικές και φιλοσοφικές απόψεις του για τα φυσικά ή μεταφυσικά ερωτήματα και προβλήματα, που αναδύονται σε κάθε σημαντική πρόοδο των επιστημών.

02

Tι είναι ο άνθρωπος

 Ό­λοι εί­μα­στε άν­θρω­ποι, αλ­λά πο­λύ λί­γοι έ­χουν α­να­ρω­τη­θεί τί εί­ναι ο άν­θρω­πος. Ε­κλαμ­βά­νου­με την ύ­παρ­ξή μας σαν δε­δο­μέ­νη και δεν α­σχο­λού­μα­στε με την δι­ε­ρεύ­νη­ση του τι εί­μα­στε πραγ­μα­τι­κά.

      Ο άν­θρω­πος δι­α­φέ­ρει ου­σι­α­στι­κά α­πό ό­λα τα άλ­λα όν­τα που κα­τοι­κούν στον πλα­νή­τη Γη. Εί­ναι ο μό­νος που κα­τόρ­θω­σε να ε­ξε­λι­χθεί και να κυ­ρι­αρ­χή­σει στον υ­λι­κό κό­σμο, ε­νώ ό­λα τα άλ­λα όν­τα πα­ρα­μέ­νουν στο ε­πί­πε­δο της μέ­τριας ε­ξέ­λι­ξης, μέ­σα στα πλαί­σια του εί­δους τους.

      Αυ­τό, φυ­σι­κά, δεν μπο­ρεί να εί­ναι τυ­χαί­ο, αλ­λά ο­φεί­λε­ται στην ι­δι­αι­τε­ρό­τη­τα της αν­θρώ­πι­νης ον­τό­τη­τας, η ο­ποί­α εί­χε α­πό την αρ­χή κά­ποι­ες εγ­γε­νείς ι­δι­ό­τη­τες, σαν “σπέρ­μα” ας ει­πού­με, της πνευ­μα­τι­κής α­νά­πτυ­ξης και ε­ξέ­λι­ξης. Ό­πως ό­λες οι ι­δι­ό­τη­τες ε­νός φυ­τού υ­πάρ­χουν εν δυ­νά­μει μέ­σα στο σπέρ­μα του, έ­τσι και στον άν­θρω­πο, ό­λες οι εκ­δη­λώ­σεις που εμ­φα­νί­στη­καν δια μέ­σου των χι­λι­ε­τη­ρί­δων, (ό­πως ο λό­γος, η θρη­σκεί­α, η τέ­χνη, η κοι­νω­νι­κή ορ­γά­νω­ση κ.λπ.), υ­πήρ­χαν κα­τα­γε­γραμ­μέ­νες εν δυ­νά­μει μέ­σα στο “σπέρ­μα” του.

      Έ­τσι α­πό την πρω­τό­γο­νη ε­πο­χή, αν και οι άν­θρω­ποι εί­χαν την εμ­φά­νι­ση των ζώ­ων, εν τού­τοις το “σπέρ­μα” υ­πήρ­χε μέ­σα τους και σι­γά-σι­γά α­να­πτύ­χθη­κε και έ­δω­σε τους καρ­πούς του, ό­πως τους γνω­ρί­ζου­με α­πό την Ι­στο­ρί­α των Λα­ών μέ­χρι σή­με­ρα.

      Ε­πο­μέ­νως, ο άν­θρω­πος δι­έ­φε­ρε ου­σι­α­στι­κά α­πό ό­λα τα άλ­λα όν­τα του πλα­νή­τη, τα ο­ποί­α δεν δι­έ­θε­ταν τέ­τοι­ο “σπέρ­μα” και συ­νε­πώς δεν εί­χαν την δυ­να­τό­τη­τα να ε­ξε­λι­χθούν, ό­πως ο άν­θρω­πος. Ε­πί­σης, οι θε­ω­ρί­ες για την προ­έ­λευ­ση του αν­θρώ­που α­πό τα ζώ­α, και μά­λι­στα α­πό τους πι­θή­κους, με κά­ποι­α μορ­φή ε­ξε­λι­κτι­κής δι­α­δι­κα­σί­ας, μπο­ρεί να έ­χουν θε­ω­ρη­τι­κά με­ρι­κές βι­ο­λο­γι­κές βά­σεις, αλ­λά στε­ρούν­ται αν­τι­κει­με­νι­κών βά­σε­ων, α­φού η ε­ξέ­λι­ξη του αν­θρώ­που δεν ή­ταν μό­νον βι­ο­λο­γι­κή, αλ­λά κυ­ρί­ως πνευ­μα­τι­κή.

      Ο άν­θρω­πος, λοι­πόν, α­πο­τε­λεί­ται α­πό το υ­λι­κό σώ­μα, και α­πό δύ­ο άλ­λα μη υ­λι­κά στοι­χεί­α, τα ο­ποί­α προσ­δι­ο­ρί­ζον­ται με τους ό­ρους ψυ­χή και πνεύ­μα. Με­ρι­κοί πι­στεύ­ουν ό­τι δεν πρό­κει­ται για δύ­ο στοι­χεί­α, αλ­λά για δι­α­φο­ρε­τι­κές ο­νο­μα­σί­ες του ί­διου στοι­χεί­ου. Η ά­πο­ψη αυ­τή δεν εί­ναι σω­στή. Σε ε­πό­με­νο κεί­με­νό μας θα ε­ξη­γή­σου­με την δι­α­φο­ρά με­τα­ξύ της ψυ­χής και του πνεύ­μα­τος.

      Εί­ναι γε­γο­νός, ό­τι ό­λα τα έμ­βια όν­τα έ­χουν ψυ­χή, ε­φό­σον μπο­ρούν και κι­νούν­ται αυ­το­τε­λώς. Ό­μως, αν­τί για το πνεύ­μα, τα ζώ­α έ­χουν το έν­στι­κτο, ε­νώ τα φυ­τά έ­χουν μια δι­α­φο­ρε­τι­κού εί­δους αν­τί­λη­ψη του πε­ρι­βάλ­λον­τός των, ώ­στε να αι­σθά­νον­ται π.χ. αυ­τόν που τα πε­ρι­ποι­εί­ται και τα φρον­τί­ζει, αν­τα­πο­δί­δον­τας προς αυ­τόν τις ευ­ερ­γε­σί­ες του με το ά­ρω­μα, τα άν­θη και τους καρ­πούς των.

      Προ­η­γου­μέ­νως α­να­φέ­ρα­με το “σπέρ­μα” που έ­χουν μό­νον οι αν­θρώ­πι­νες ον­τό­τη­τες. Αυ­τό βρί­σκε­ται το­πο­θε­τη­μέ­νο μέ­σα στην ψυ­χή τους, α­πό ό­που εκ­δη­λώ­νε­ται με την “βλά­στη­ση” και την “καρ­πο­φο­ρί­α” του. Δη­λα­δή, οι αν­θρώ­πι­νες ψυ­χές δι­α­φέ­ρουν ου­σι­ω­δώς α­πό τις ψυ­χές των άλ­λων ον­το­τή­των, οι ο­ποί­ες δεν δι­α­θέ­τουν στην ψυ­χή τους τέ­τοι­ο “σπέρ­μα”.

      Η ψυ­χή και το πνεύ­μα εί­ναι δι­α­φο­ρε­τι­κά στοι­χεί­α μεν, αλ­λά αρ­ρή­κτως συν­δε­δε­μέ­να με­τα­ξύ τους, ώ­στε να α­πο­τε­λούν μί­α ψυ­χο­πνευ­μα­τι­κή ον­τό­τη­τα. Ό­μως, για α­πλο­ποί­η­ση των νο­η­μά­των του λό­γου, με­ρι­κές φο­ρές η ψυ­χο­πνευ­μα­τι­κή ον­τό­τη­τα α­πο­κα­λεί­ται α­πλώς ψυ­χή.

      Ο άν­θρω­πος, λοι­πόν, εί­ναι μί­α ψυ­χο­πνευ­μα­τι­κή ον­τό­τη­τα, εγ­κα­τε­στη­μέ­νη μέ­σα σε έ­ναν υ­λι­κό μη­χα­νι­σμό, ο ο­ποί­ος εί­ναι το σώ­μα. Η ψυ­χή ως κι­νη­τή­ρια δύ­να­μη, εί­ναι δι­ά­χυ­τη σε ό­λο το σώ­μα, ε­νώ το πνεύ­μα εί­ναι εγ­κα­τε­στη­μέ­νο στον εγ­κέ­φα­λο, ο ο­ποί­ος α­πο­τε­λεί το κέν­τρο της νό­η­σης και της βού­λη­σης.

      Βε­βαί­ως το θέ­μα της υ­πό­στα­σης του αν­θρώ­που εί­ναι τε­ρά­στιο, και ε­δώ δώ­σα­με τα πρώ­τα βα­σι­κά ση­μεί­α του.

 

Βιβλιογραφία:

Ο Πνευματισμός και ο Σύγχρονος Άνθρωπος
www.divinelight.org.gr